این مصاحبه ی شهرزاد برای همین فروردین سال 1388 هست که راجب آلبوم تو و زندگی شهرزاد هست من قسمت بندی کردم و قسمت اولشو برای شما دوستان در این پس میذارم و لینک صوتیشم برای دانلود در اخرین پست این مصاحبه میذارم در ضمن تمام
این مطالب و نوشتها برای رادیو زمانه هست گفتم حتما بگم با تشکر از این رادیوشهرزاد سپانلو فعالیت رسمی خوانندگی‌اش را در سال‌های میانی دهه‌ي 1990 با گروه سیلوئت آغاز کرد ولی شهرت او شاید از زمانی آغاز شد که «قصه ما» نخستین آلبوم مستقل او منتشر شد. کاری متفاوت در میان آلبوم‌های پرتعداد خوانندگان ایرانی مقیم لوس‌آنجلس که البته بسیاری از آنها محتوای یکسانی دارند.
از میان ترانه‌های این آلبوم، «میرداماد» شهرت بیشتری پیدا کرد. ترانه‌ای که شعرش را محمدعلی سپانلو، شاعر معاصر و پدر شهرزاد سروده بود و موسیقی آن نیز ساخته فرزین فرهادی بود؛ نوازنده و آهنگساز نسل تازه‌ای از خوانندگان ایرانی در لوس‌آنجلس که کوشیده‌اند ترانه‌های متفاوت‌تری را از جامعه هنری ایرانی در این شهر نمایندگی کنند.
شهرزاد سپانلو در ایران متولد شد. در نوجوانی کشور را ترک کرد، مدتی در اروپا زندگی کرد و سپس راهی آمریکا شد و در رشته جامعه‌شناسی دانشگاه کالیفرنیا در لوس‌آنجلس تحصیل کرد. در همان دوران ازدواج کرد و اکنون با همسر و دو دخترش در همین شهر ساکن است.
سومین آلبوم مستقل شهرزاد سپانلو با نام «تو» به تازگی به پایان رسیده اما روی سی.دی منتشر نشده و تنها از راه آیتونز قابل دسترسی است. در گفتگو با شهرزاد سپانلو ابتدا همین موضوع را مطرح کردم:
شهرزاد سپانلو: آلبوم جدید هنوز به صورت سیدی پخش نشده و تنها از راه آیتونز میتوان آن را سفارش داد. نخستین آلبوم ام، «قصهی ما» را خودم پخش کردم. بعد تصمیم گرفتم کمپانی آونگ به من کمک کند و آن را پخش کند. آلبوم دوم «هزار و یکشب» را کمپانی آونگ تهیه و پخش کرد.
آلبوم آخر را خودم و آقایی به نام جامپیرو اسکودری که ایتالیایی است تهیه کردیم. ما با هم روی این آلبوم کار کردیم و تصمیم گرفتیم خودمان هم آن را پخش کنیم. آسانترین راهی که بتوانم آن را پخش کنم، از راه آیتونز است.
یعنی به هیچوجه به صورت سیدی آن را به بازار عرضه نخواهید کرد؟فعلا، نه. ولی شاید در عرض شش هفت ماه آینده این کار را انجام بدهم. برای این که به نظر میرسد، برای بعضیها مشکل است که از طریق آیتونز بتوانند آلبوم را تهیه کنند.
دقیقاً همین. چون ممکن است از این راه، مخاطبانتان منحصر شوند به کسانی که در یک محدودهی سنی مشخص قرار دارند که با اینترنت خیلی سر و کار دارند... کاملاً درست است. من خیلی روی این آلبوم کار کردهام و حیف است که به گوش شنوندگانی که دوست دارند، نرسد. به همین دلیل، ظرف چند ماه آینده باید بنشینیم، جدی روی این قضیه فکر کنیم و آن را روی سیدی منتشر کنیم. البته کار و هزینهی آن بیشتر است و چون من خودم این آلبوم را تهیه کردهام، باید کار را یواش یواش پیش ببرم.
من فکر کردم به این علت دارید از طریق آیتونز کار را ارائه می کنید که در جامعهی ایرانی فروش سیدی بسیار پایین آمده و همه کپی میکنند...حتما اینطور است، متاسفانه. البته، تنها جامعهی ایرانی نیست. حقیقت این است که طرفداران زیادی دارم که تماس میگیرند، ایمیل میزنند و میگویند که کارهای مرا خیلی دوست دارند ولی وقتی کمی بیشتر با آنها صحبت میکنم، میبینم اصلا سیدیهای مرا نخریدهاند! خُب، کمی تعجب میکنم. فکر میکنم ما به پشتیبانی دوستانی که به ویژه به کارهایمان علاقه‌مند هستند، نیاز داریم. اگر آنها این آلبومها را نخرند، ما چگونه میتوانیم به کار ادامه بدهیم و چگونه میتوان کارهای بهتر ساخت و به مردم عرضه کرد.
یکی از دلایلی هم که فکر کردم شاید عرضهی آلبوم از طریق آیتونز بهتر باشد، این بود که کسی که واقعا علاقه‌مند است ممکن است این کوشش را بکند و آلبوم را از آن راه به دست بیاورد. اما در عین حال، دوروبریهای خودم و حتا مادرم میگوید که برایش سخت است، نرمافزار را دانلود کند و بعد بتواند این آهنگها را بگیرد و میگفت: «باید به فکر بقیه هم باشی که این کار واقعا برایشان سخت است.»
در آلبوم تازه، ظاهراً بیشتر کارها را یک آهنگساز غیرایرانی ساخته است...بله، بیشتر آهنگها را جامپیرو اسکودری ساخته است.
ایشان با زبان فارسی آشنایی دارند؟خیر، ایشان با فرهنگ ایرانی آشنایی دارد، خیلی به فرهنگ ما احترام میگذارد و آهنگهای ما را بسیار دوست دارد. برای همین، کار کردن با او خیلی آسان بود. او ایتالیایی است و به نظر من، بهخصوص در جنوب ایتالیا، مردم از نظر فرهنگ، رفتار و… به ما نزدیک هستند.
چگونه این همکاری برای ارائهی آلبوم «تو» بین شما آغاز شد؟من همیشه سعی میکنم در موسیقی امریکایی مقداری فعال باشم، با ایشان هم از طریق چند دوست که با آنها داشتیم روی آهنگهای دیگری کار میکردیم، آشنا شدم. از آن زمان کارم را با آنهایی که قبلا کار میکردم، ادامه ندادم و با آقای جامپیرو اسکودری تصمیم گرفتیم یک کار تازه شروع کنیم.
این که ایشان با واژههای فارسی، به لحاظ معنا، آشنایی ندارد، چقدر روی کار تاثیر میگذاشت؟ خود شما در جریان ساخت موسیقی روی اشعار با ایشان همراه بودید و توضیح میدادید؟کاملا! مثلا، آهنگ «بارونی» که شعر آن از سعید کریمی است، من شعر ترانه را برای جامپیرو ترجمه کردم و گفتم: «قصه این است، دلم میخواهد برایش آهنگی بنویسی، حتما نباید ملایم باشد، میخواهم کمی پرانرژی باشد و تمپوی آن بالا باشد...» با هم در استودیو نشستیم، او آهنگهای مختلف را امتحان میکرد و من قدم به قدم توضیح میدادم که مثلا در اینجا شعر چه میگوید... و به نظرم توانست حس شعر را در آهنگی که نوشته، منتقل کند.
چند تا از شعرهای دیگر آلبوم که به فارسی هستند را آقای کامبیز میرزایی که در آلبوم قبلی هم با ایشان کار کرده بودم، نوشتهاند. اتفاقا قبلاً، جامپیرو دو آهنگ نوشته بود و گفت که مایل است روی آن اشعار فارسی بگذارد. من این آهنگها را برای کامبیز فرستادم و او شعر را روی آنها پیاده کرد. یعنی ما برای بعضی آهنگها، اول ترانه را داشتیم و روی بعضی آهنگها، بعداً ترانه نوشته شده است ولی به هرحال، این آهنگها، به نظر من، کاملا ایرانی نیستند و ترکیبی از کارهای شرقی و غربی
در کارهای آلبوم تازهتان که با دو آلبوم پیشین متفاوت هستند، حضور پررنگتری از سازهای ایرانی و شرقی حس میشود و در کل، حتا در ترانهی «تو»، گرچه شعر فارسی است، اما به نظر میرسد، علاقهی زیادی برای بهکار گرفتن موسیقی و سازهای ملودیک و کوبهای کشورهای شرقی بوده و تاثیر کلی از موسیقی ملل (World Music). آیا خود شما به ارائهی این نوع موسیقی گرایش پیدا کردهاید یا به خاطر کار با آهنگسازی بوده است که از جنوب ایتالیا میآید؟میتوانم بگویم، هردوی ما به نسبت مساوی نقش داشتهایم. ما هردو این علاقه را داشتیم، من از ایران، او از ایتالیا، و عشقی که به کارهای شرقی داریم و در عین حال موسیقی فرانسوی را هم خیلی دوست داشتیم. همهی اینها را با هم تلفیق کردیم. او از تار، تنبک، نی، سنتور، عود و… استفاده کرده است. هر دوی ما به این شکل کار عشقی داریم که نمیتوانم بگویم یکی روی دیگری تاثیر گذاشته است. ولی خُب، اگر من تنها با یک آهنگساز ایرانی کار میکردم، قطعاً این صدای بینالمللی را نداشتیم.
من همیشه ضمن کار روی آهنگهای ایرانی ، روی آهنگهای غیرایرانی، آمریکایی و به زبان انگلیسی هم کار میکنم. چون به زبان انگلیسی شعر مینویسم، مقداری ترانه دارم که شعر و آهنگ آن را خودم نوشتهام. اما هنوز جرأت آن را نداشتهام که این آهنگها را وارد بازار کنم.
ولی در آلبوم تازه، کار انگلیسی و فرانسوی هم هست.
بله، سه تا کار انگلیسی هست که شعرهای هر سه را خودم نوشتهام، آهنگ یکی از آنها به نام لاوینگ یو را هم خودم نوشتهام، ولی بقیهی آهنگها را جامپیرو اسکودری نوشته است. دو آهنگ فرانسوی هم در این آلبوم هست. یکی از آنها به نام «برگهای پوسیده» آهنگی قدیمی و مشهور در فرانسه است که ایو مونتان سالها پیش آن را خوانده است. این آهنگ بعدا به شکلهای گوناگونی بازخوانی شده ولی ما آن را با یک حالت شرقی اجرا کردهایم.
در اخبار کنسرتها و برنامهای ایرانی، به ندرت نامی از شما شنیده میشود. شما اساساً کنسرت اجرا میکنید؟ یا این که بسیار انگشتشمار است و به این خاطر کمتر خبری از کنسرتهای شما شنیده میشود؟حقیقتاش این است که خیلی از من دعوت شده است. ممکن است بعضیها فکر کنند، من دارم همینجوری این را میگویم ولی به خاطر مسائل خانوادگی، چون الان دو دختر کوچک دارم، هم به خاطر این که دلم میخواهد با کسی که برنامه میگذارد و کارش درست است کار کنم، کمتر پذیرفتهام.
متاسفانه، یک مقدار دلهره دارم از این که در کنسرتها، بهخصوص در خارج از آمریکا، شرکت کنم. برای این که شنیدهام گاهی وقتها اتفاقهای ناخوشایندی افتاده است. مثلا برنامهگذار پول را به دست آن شخص نرسانده یا مثلا شاید به خواننده تهمت زده و… به همین دلیل مقداری برایم سخت است که خودم را در چنین موقعیتهایی قرار بدهم. هنوز کسی را که واقعا پشتکار داشته باشد و مرا هم کمی تشویق کند که به صورت جدیتر دنبال برپایی کنسرت بروم، پیدا نکردهام.
فکر میکنم، شاید چند وقت دیگر، بچهها که کمی بزرگتر شدند، اگر بتوانم گروهی برای خودم تشکیل بدهم که با من همه جا سفر کنند شاید راحتتر بتوانم این کار را بکنم. چون از نظر مالی، همراه داشتن یک ارکستر مثلا هفت نفره، با هزینههای سفر، سخت است.
در لوس‌آنجلس چند کنسرت برگزار کردهام و به نظرم، خیلی موفق بوده ولی بیشتر چون درگیر مسائل خانوادگی و ادامه تحصیل هستم و هنوز روی فوق لیسانس ام کار میکنم، وقت زیادی برای برگزاری کنسرت در زندگیام نبوده است
ادامه ی مصاحبه که قسمت دوم و آخر هم هست حتما در پست بعدی گذاشته خواهد شد به اضافه ی دانلود این مصاحبه که میتونید به مصاحبه ی شهرزاد گوش کنید با تشکر علی یزدانی جو
